Gepubliceeerd op: 21/08/2018
96/71/EG, bella ciao: nieuwe Detacheringsrichtlijn 2018/957/EG
De Detacheringsrichtlijn moest rechtszekerheid brengen, en voorspelbaarheid, omdat de toepassing van het internationaal privaatrecht het vrij verkeer van diensten belemmerde. De principes van het bijzonder dwingend recht worden immers nationaal bepaald en zijn divers. Vaak afhankelijk van rechtspraak die resident DJ is. De herziening van de Detacheringsrichtlijn heeft een andere inslag. De nieuwe versie 2018/957 wil een gelijk speelveld, tegen sociale dumping. De ambitie van een buitenwipper.
Uitbreiding van de harde kern van minimum arbeidsvoorwaarden
De Detacheringsrichtlijn bepaalt een harde kern van minimum arbeidsvoorwaarden volgens de lidstaat van ontvangst die van toepassing zijn op gedetacheerde werknemers, ongeacht het arbeidsrecht dat op de arbeidsovereenkomst van toepassing is.
Het principe van de harde kern blijft maar de lijst van arbeidsvoorwaarden wordt uitgebreid. Gedetacheerde werknemers kunnen voortaan ook bogen op de huisvestingsvoorwaarden volgens de lidstaat van ontvangst, indien de werkgever huisvesting ter beschikking stelt, en op dezelfde toeslagen of vergoedingen die gelden voor lokale werknemers voor reis-, maaltijd- en verblijfkosten, wanneer ze beroepshalve van huis zijn. De richtlijn gaat ook verder dan de minimumlonen. De nieuwe versie verwijst naar een recht op gelijke beloning, wat alle verplichte beloningselementen omvat. De nieuwe richtlijn verleent dus gratie aan de Belgische Detacheringswet die de arbeids-, loon- en tewerkstellingsvoorwaarden oplegt die bepaald worden door wettelijke, bestuursrechtelijke of conventionele bepalingen die strafrechtelijk beteugeld worden. Een omzetting van de oorspronkelijke Detacheringsrichtlijn, te ruim voor het gemeenschapsrecht.
Party all the time?
Voor de toepassing van de richtlijn wordt het begrip beloning bepaald door het nationale recht en/of de nationale praktijk van de lidstaat op wiens grondgebied de werknemer is gedetacheerd. De nieuwe richtlijn bevestigt dus het principe dat reeds in de Detacheringsrichtlijn 96/71 is voorzien om het minimumloon te bepalen. De Detacheringsrichtlijn 96/71 gaf echter geen of weinig duiding bij het begrip terwijl haar toepassing geen beletsel geen beletsel mag zijn voor de toepassing van arbeidsvoorwaarden en -omstandigheden die gunstiger zijn voor de werknemers. Dat opende vraag naar de vergelijking van de beloning. Moet de vergelijking gebeuren van de totale beloning, of op basis van de afzonderlijke beloningscomponenten? Bruto of netto? De Detacheringsrichtlijn gaf geen maatstaf.
De nieuwe richtlijn geeft richting in haar overwegingen. De overwegingen van de richtlijn 218/957 bevestigen het standpunt van de Commissie dat voor de vergelijking van de lonen moet rekening worden gehouden met het brutobedrag van de beloning. Uit de overwegingen blijkt ook dat voor de vergelijking van de beloning rekening moet worden gehouden met de totale brutobedragen in plaats van de afzonderlijke beloningscomponenten die de lidstaat van ontvangst oplegt.
Toeslagen in verband met de detacheringen, kosten beyond reasonable doubt
De nieuwe richtlijn bevestigt dat de toeslagen in verband met de detacheringen als deel van de beloning worden beschouw tenzij ze betrekking hebben op daadwerkelijke kosten in verband met de detachering, zoals reis-, maaltijd- en verblijfkosten. De werkgever moet deze terugbetalen volgens de nationale wetgeving en/of praktijk die van toepassing is op de arbeidsrelatie. Nieuw is vooral het vermoeden dat de toeslagen vergoeding voor kosten zijn in verband met de detachering, wanneer niet duidelijk is welke onderdelen van de toeslag kosten dekken en welke loon zijn. Indien geen opsplitsing kan worden gemaakt, wordt de volledig toeslag beschouwd als kostenvergoeding voor de toepassing van de Detacheringsrichtlijn.
Transparantie
De lidstaten zijn verplicht om duidelijk en transparant te zijn over de regels die hun land gelden. Alle relevante informatie over de arbeidsvoorwaarden en -omstandigheden, waaronder de componenten van de beloning, moet beschikbaar zijn op een officiële website van de overheid, die de informatie juist en actueel moet houden. De Commissie publiceert de adressen van de enige officiële nationale websites op haar website. Sancties zijn echter niet voorzien. Wel staat in de overwegingen van de richtlijn dat sancties wegens niet-naleving van de arbeidsvoorwaarden en -omstandigheden, proportioneel moeten zijn, en rekening moeten houden met de mate dat voldoende informatie is geboden op de website. Het is dus niet uitgesloten dat sancties volgen wegens niet-naleving van bepalingen die niet, onvolledig of onvoldoende duidelijk op de website staan.
Arbeidsvoorwaarden XL
Na 12 maanden hebben gedetacheerde werknemers recht op alle arbeidsvoorwaarden die verplicht van toepassing zijn volgens de lidstaat van ontvangst met uitzondering van de voorwaarden en procedures voor het sluiten en beëindigen van de arbeidsovereenkomst en de aanvullende pensioenregelingen. Deze termijn kan op basis van een gemotiveerde kennisgeving worden verlengd tot 18 maanden.
Bella ciao
Una mattina mi sono alzato, e ho trovato l'invasor. O bella ciao! Tot ziens Rome I? Tot ziens vrij verkeer van diensten? Tot ziens gedetacheerde werknemer, l'invasor?
De nieuwe Detacheringsrichtlijn wil de lokale arbeidsmarkten beschermen. Feitelijk wordt een belemmering van het vrij verkeer van diensten georganiseerd. De nieuwe richtlijn holt bovendien de Rome I verordening uit. Het recht dat de arbeidsovereenkomst normaal beheerst, wordt door de nieuwe Detacheringsrichtlijn (grotendeels) opzij geschoven. De arbeidsvoorwaarden en -omstandigheden van de lidstaat van ontvangst worden de headliner van ieder detachering.
De herziene Detacheringsrichtlijn verscheen op 9 juli 2018 in het Publicatieblad. Ze treedt in werking 20 dagen na publicatie maar de lidstaten hebben nog tot 30 juli 2020 om hun wetgeving aan de nieuwe detacheringsregels aan te passen en om deze toe te passen. In de transportsector blijft de huidige Detacheringsrichtlijn van toepassing tot de sectorspecifieke regelgeving van toepassing wordt. Binnen een tweetal jaren zal er alvast meer lokale wetgeving van toepassing.